Een illusie is een schijnbare werkelijkheid of een onjuist idee van de werkelijkheid. Een illusie is gebaseerd op foutieve waarnemingen van reële externe prikkels. Dit komt doordat een persoon een beeld heeft van de werkelijkheid, dat is gebaseerd op de waarnemingen via zintuigen en dat verwerkt met de hersenen. We kijken dus niet alleen met onze ogen maar ook met ons brein.
De tekening bij dit blog, genaamd ‘Kaninchen und Ente’ is in 1892 voor het eerst verschenen in een Duits magazine en in 1899 opgepikt door de Amerikaanse psycholoog Joseph Jastrow om te onderzoeken wat het kan vertellen over ons brein.
Wellicht verwacht je dat het gaat over de vraag of je de eend (eerst) ziet OF het konijn en wat dat dan zou vertellen maar dat is niet het geval.
Het onderzoek van Jastrow stelde vast dat hoe sneller je kan switchen tussen een eend en een konijn, hoe creatiever je bent. Volgens Jastrow beseffen creatieve mensen sneller dat je de wereld ook op een andere manier kan bekijken. Zo zullen ze sneller oplossingen vinden voor een probleem.
De snelheid waarmee je kunt switchen tussen het waarnemen van het ene dier en het andere hangt af van je belevingswereld op het moment dat je naar de tekening kijkt. Dat kan bijvoorbeeld ook aan het jaargetijde liggen: onderzoek bij kinderen wees bijvoorbeeld uit dat ze sneller het konijn zien rond Pasen, maar in oktober vooral de eend opmerken.
Wat hebben we hier nu aan? Het sneller of langzamer kunnen switchen is deels situationeel en deels persoonlijk van aard. Twee variabelen waar we niet al teveel (directe) invloed op hebben. De omgeving is vaak maar tot op zekere hoogte door te beïnvloeden en de manier waarop ons brein gewired is, is niet eenvoudig en snel te veranderen.
Ik wil de tekening en de uitkomst van het voornoemde onderzoek op een andere manier gebruiken. Wat nu als we eendrachtig de titel van dit blog, er achter komen dat we eigenlijk nagenoeg nooit de realiteit bekijken maar een door onszelf gecreëerde illusie daarvan, die wij maar al te graag als de waarheid beschouwen en benoemen.
Mijn punt is: er is een verschil tussen de realiteit (of werkelijkheid) en de waarheid. Iedereen ziet de waarheid en het is vaak onmogelijk om de realiteit te zien. Omdat we niet alleen met see their price list onze ogen kijken maar vooral met ons brein. In die zin werkt ons brein als een vertaalmachine van hetgeen de ogen daadwerkelijk hebben waargenomen. Het oog ziet, geeft de informatie door aan de hersenen. Het brein filtert, verkleurd en vervormd die informatie waardoor er een vertaling ontstaat die we kunnen en willen gebruiken. We kunnen niet omgaan met de ruwe onbewerkte data van het oog zelf. We hebben de illusie nodig. Een illusie die grotendeels gevoed wordt door ons onderbewustzijn. Dit omdat ons onderbewustzijn zich manifesteert door met ons bewustzijn te goochelen. Het ‘willen’ is dan ook vaak geen bewuste keuze in deze context.
Het is niet zo dat we met een magische truc het zo kunnen veranderen dat het brein niet meer filtert, verkleurd en vervormd. Wat we wel kunnen is beseffen dat dit gebeurd en opnieuw kijken met een nieuwe invalshoek, een nieuw licht erop schijnen, een ander paradigma gebruiken. Zo ontstaat er een nieuwe waarheid en (daardoor) het besef dat die vorige waarheid ineens niet meer zo kloppend is als we dachten.
Dit geldt niet alleen voor het kijken naar plaatjes (zoals die van een eend/haas) maar ook voor het bekijken van een huis, een zojuist ontvangen kado, een menselijk gezicht en zelfs van een grafiek die voortkomt uit onderzoeksdata. Alles wat je ziet is afhankelijk van perceptie. Die perceptie hangt af van de wijze waarop jij (door conditionering) jezelf geleerd hebt om te kijken met je brein.
Het geldt ook niet alleen voor de visuele zintuigen. Het horen, het proeven en de this site explains tast maken gebruik van diezelfde vertaalmachine in de hersenen. We staan in de wereld die op zichzelf de realiteit weergeeft maar als een volleerde goochelaar maken we alles, veelal onbewust, tot een fantastische illusie.
Je mag dat de waarheid noemen zolang je maar beseft dat het slechts jouw waarheid is en niet de realiteit. Die ligt immers buiten ons bereik. Ook al leven we er middenin..
Meer weten over jouw waarheid en de wijze waarop deze tot stand komt? Mail mij op arie@sfib.nl
Verandering van de waarheid is altijd mogelijk, punt! 😉
Arie van Ingen
Managing partner & coach
Special Forces in Business