De DSM is verworden tot een traktaat waarin getracht wordt om het onvermogen van de eigen beroepsgroep buiten zichzelf te plaatsen.
Rouw is het doorleven en verwerken van de gevoelens en emoties die ontstaan vanuit verlies. Dit is een onlosmakelijk onderdeel van de contactcirkel en plaatst zich tussen ‘scheiding’ en ‘zingeving’. Ergo: rouw is noodzakelijk om vanuit de ervaring van het verlies (als gevolg van de scheiding) uiteindelijk te komen tot het ervaren van zingeving. Deze sequentie zorgt ervoor dat we telkens weer opnieuw écht in contact kunnen stappen. Om vervolgens weer in dezelfde cirkelbeweging uit te komen. Het is definiërend voor ons mens-zijn en daarmee ons lot. We hebben dit te omarmen zoals Nietzsche stelde: ‘Amor Fati’
Over rouw is veel nagedacht en beschreven. Allerlei mooie methoden/technieken om er mee aan de slag te gaan. Er zijn rouwfasen en -taken gedefinieerd en als je wil, kan je rouw helemaal bestuderen tot je hogepriester van verlieskunde wordt. Maar rouw is uiteindelijk niet iets wat je bestudeerd, analyseert, bedenkt of verwerkt in model of theorie. Rouw is de bittere praktijk van het voelen. Soms gevoelens die zo heftig zijn dat je er bang van bent en het niet aan durft te gaan. Het kan ons zo diep raken dat we er volledig van slag van raken en precies daar (in de spreekwoordelijke put van de curve van Kübler-Ross – zie afbeelding hieronder) ligt iets bijzonders op je te wachten: Het wilsbesluit om de weg omhoog weer aan te kunnen gaan. Daarvoor heb je het jezelf toe te laten om alle gevoelens van shock, onmacht, frustratie, woede, boosheid, agressie, verdriet, pijn, apathie, gemis, etc. toe te laten en écht te doorleven. In jezelf, voor jezelf, met jezelf en bij voorkeur ook in de nabijheid van de/een ander.
Rouw is voor ons (in een Westerse samenleving) ingewikkeld. Daar waar het rouw bij sterven betreft, raakt dit het grootste taboe in onze samenleving; onze sterfelijkheid. Maar ook als het rouw is dat niet aan sterven is gerelateerd hebben wij er moeite mee. Al vroeg leren we dat bepaalde gevoelens en emoties sociaal gezien niet echt welkom of zelfs geaccepteerd zijn. Dus sussen we het kind, troosten we de ander, roepen we ‘Kop op!’ en stoppen we het weg. Onder het tapijt, verdrongen in ons onderbewuste en vooral goed gecamoufleerd middels (coping) strategieën. We behoren sterk, gelukkig, succesvol en in balans te zijn. Dat is de Westerse maatstaf geworden voor goed leven. En wie daar niet aan mee doet valt af, uit of buiten de (immer doorblazende stoom)boot.
Dan ben je niet in orde en met een beetje pech ben je overgeleverd aan een stel ‘specialisten’ die jou als patiënt/cliënt wel even ‘fixen’ zodat je daarna weer in de pas mee kan lopen met de rest. En als ze het niet fixen, dan hebben deze specialisten wel een ander dogma wat goed werkt: labellen en repressie. Ja het werkt; om zichzelf in te dekken en om geld te verdienen aan medicatie en/of behandeling. Maar in veel gevallen werkt dit niet voor de persoon in kwestie.
Als je psychiater bent of onderzoeker in dat vakgebied en je moet langdurige rouw als een stoornis wegschrijven in je behandelbijbel, dan heb je zelf last van een stoornis. Het toont immers aan dat je niet kundig genoeg bent om de persoon in kwestie adequaat bij te staan in zijn of haar proces. Je eigen onvermogen gebruiken om de ander een stoornis op te plakken. Dat is pas écht ziek!
Écht kunnen rouwen is iets dat veel mensen vroeger niet hebben geleerd en dus kan je het veelal beschouwen als een achtergestelde ontwikkelingstaak. Daar kan je mensen bij helpen maar dat doe je zeker niet door ze een stoornis aan te smeren.
Het is een gotspe dat de waslijst van a useful source stoornissen maar blijft groeien, net als het leger specialisten en het aanbod van medicatie en behandelmethoden. Het geestelijke gezondheidssysteem zelf is ziek. Het is ziekmakend, ziekhoudend en bouwt op deze manier haar eigen sterfhuisconstructie.
Wanneer gaan we die DSM op de brandstapel gooien en de mensen weer eens recht in de ogen aankijken? Wanneer gaat de regie weer terug naar de hulpvragende ipv die neer te leggen bij de behandelaar met daarachter een pervers zorgverzekeringsmodel die de werkelijke touwtjes in handen heeft? Wanneer gaan we terug naar HVAC distributors ons mens-zijn en staan we mensen die heel veel last ervaren met rouw, ook weer gewoon als mensen bij?
Meer weten over onze ziens- en werkwijze ten aanzien van rouw en de wijze waarop je hiermee uiteindelijk ook weer tot zingeving kan komen? Mail mij op arie@sfib.nl
Rouw is altijd mogelijk, punt!
Arie van Ingen
Managing partner & coach
Special Forces in Business