De afgelopen dagen mocht ik iemand 1-op-1 coachen. Een man; echtgenoot vader, vriend en ondernemer. Een mens met dromen, angsten, weerstanden, idealen, behoeften en uiteraard vragen. Precies zoals ik ze zo vaak ontmoet in mijn werk.
Maar er was een verschil met wat ik meestal mee maak. Ik mocht deze man namelijk écht stil zetten op de essentie van onze samenkomst. Hij was op zoek naar de (door hemzelf zo genoemde) ‘silver bullet’. De worsteling waar hij al lange tijd mee rondloopt was hij beu en dus was zijn hoop gevestigd op een oplossing. Een antwoord op zijn vragen, de vervulling van zijn verlangens en het laten verdwijnen van zijn gevoel van missen en leegte (ergo: het tekort). The silver bullet is een begrip en het verwijst naar een wondermiddel dat op simpele wijze een complex vraagstuk oplost. Bij het begrip hoort dat het eigenlijk een utopie is. Dat hij het een silver bullet noemde, maakte dus al dat hij het zelf als onhaalbaar of in ieder geval niet heel erg realistisch beschouwde. Anders gezegd; hij wilde het wel maar hij ging er niet vanuit dat het in deze dagen zou lukken.
Toch gingen we samen op pad. Een paar dagen verdwalen in de Duitse Vulkaaneifel om te vinden wat er al die tijd al was en ook altijd zal blijven. Hoe werkt dan dat pad naar de essentie vraag je jezelf op dit moment wellicht af. Als volgt: Hij stelt als coachee een vraag en verwacht daarmee dat er een antwoord is. Sterker nog; hij verwacht dat ik als coach het antwoord heb en dat dit antwoord hetgeen is wat hij zoekt om een einde te maken aan zijn zoektocht. Een veel voorkomend misverstand in de relatie tussen de coachee en coach. Ik heb het antwoord op zijn vraag niet en mocht ik dit (in het hypothetische geval) wel denken te hebben, dan is dat antwoord niet wat hij werkelijk zoekt en nodig heeft in zijn zoektocht. Als we wel zo te werk zouden gaan, zouden we daardoor die zilveren kogel inderdaad onbereikbaar houden.
Maar zoals ik al aangaf week onze route daar van af. Waar we op stil mochten en konden staan is dat de vraag die hij stelt, te ontleden valt in twee delen die (bekeken vanuit zijn perspectief) als volgt in tegenvraag klinken:
1) WAAROM stel ik die vraag?
2) WIE is die ‘IK’ die deze vraag stelt?
De eerste tegenvraag op zijn initiële vraag is bedoeld om hem in te laten zien dat zijn vraag niet zonder reden gesteld is en dat het dus niet gaat om het antwoord op de vraag maar om het achterhalen wat de werkelijke (diepste) reden van de vraag stellen is.
De tweede tegenvraag op zijn initiële vraag is bedoeld om hem in te laten zien dat als je niet weet wie je werkelijk bent (en dat geldt voor ons allemaal) de ‘IK’ als vraagsteller onderzocht moet worden. Die ‘IK’ is immers niet je ware Zelf of wie je werkelijk bent. Het is een constructie okaybliss van jouw verbeelding, gevoed door je ervaringen van lust, verlangen, tekort en alle kleuring en conditionering die je in het leven tot je genomen hebt.
Het is onmogelijk om los te komen van die constructie en zover tot de kern te komen dat slechts je ware Zelf over blijft. Het enige wat je kan doen is (h)erkennen dat die constructie er is en alle losse onderdelen ervan te onderzoeken om zo te (h)erkennen wie of wat je allemaal niet bent. Al je gedachten, gevoelens, gedragingen en taal, ze zijn een voortvloeisel vanuit je aangenomen levensboodschappen, je strategieën, mechanismen, patronen en overtuigingen. click here to view. Anders gezegd: je bent niet wat je doet, je bent niet wat je voelt, je bent niet wat je denkt, je bent niet wat je gelooft, je bent dus ook niet wie je gelooft dat je bent. Het is allemaal ‘slechts’ een onderdeel van de eerder genoemde constructie.
“Maar wat ben je dan wel?” Deze vraag had hij en het enige wat ik daarop kon beantwoorden in zijn richting was: “Je bent een wezen dat lust wil ervaren en dat zich van alles verbeeld omdat de lustervaring niet (continue) in die mate aanwezig zal zijn als de onlust vraagt. Daardoor ben je een wezen van verlangen en tekort. Dát maakt jou mens, dát is wie jij bent! Het is dus niet mogelijk en niet de bedoelingen dat ik je vragen beantwoord en daarmee zogenaamde oplossingen aanreik. Het is de bedoeling dat je gaat inzien dat verlangen en tekort jou vormen en dat dit coachingsproces gaat over de vraag hoe jij je verhoudt tot dit verlangen en tekort. Sta je ermee in contact, kan je ermee leven, mag het jouw primaire conditie zijn? Zomaar wat vragen die iets vertellen over hoe jij je ertoe verhoud en waarom jij de vragen stelt, zoals je ze stelt.”
Op dit punt gooit de man met enige wrevel voor mijn voeten dat dit geen hoopvol, goed en motiverend nieuws is. “Hier word ik niet blij van en vraag me dan gelijk af wat ik hiermee wil en kan”. Een begrijpelijke reactie en de weerstand die erin doorklinkt is precies wat er nodig is om verder te komen in dit proces.
“Stel” vervolgde ik. “Stel dat we al millennia bezig zijn met in essentie dezelfde zoektocht: – Wie ben ik en waarom ben ik hier op Aarde? – Die vragen proberen we o.a. via religie, filosofie, spiritualiteit, werk, gezin, hobby’s en zelfs relaties te beantwoorden maar de eerlijkheid is ook dat het blijkbaar niet écht werkt omdat de zoektocht niet is verdwenen. Wat als de poging om die vragen te beantwoorden het ultieme dwaalspoor blijkt te zijn? Wat als het antwoord niet hetgeen is waar we naar moeten zoeken maar de oorsprong a useful source van de vraag zelf richtingbepalend is voor wie wij zijn en waarom we hier zijn? Dan ontstaat er een nieuw paradigma waarmee de zoektocht kunnen vervolgen. Ben je bereid om het huidige pad te verlaten en een nieuw onbekend en wellicht ook beangstigend pad te gaan bewandelen?”
De man beseft dat het pad wat hij kent, geladen via al die zaken zoals zojuist door mij genoemd, hem niet gebracht heeft wat hij zocht en dat hij inderdaad vooral verdwaalde. Het op die manier zoeken en het verdwalen beu, wil hij het eens kans geven, stemt in en we vervolgen het nieuwe pad. Het nieuwe pad brengt hem al vrij snel tot zeer belangrijke en confronterende inzichten en in slechts enkele uren komen we tot de kern van zijn verlangen en tekort. We sluiten de dag moe, voldaan en dus ontspannen af met een heerlijke maaltijd en een goed glas drinken onder de volle maan bij een knetterend kampvuur.
De volgende morgen is hij al vroeg wakker en zit hij druk te schrijven. Onrust hield hem uit zijn slaap en wekte hem al vroeg om aan de slag te gaan, verder met het proces. Als ik hem na het ontbijt vraag wat hij die ochtend geschreven heeft, leest hij mij zijn prachtige en treffende proza voor. Hij begrijpt zelf niet eens helemaal waar het vandaan komt of hoe ie erbij komt, zijn vulpen vloeide de letters op papier die expressie learn how to gaven aan zijn binnenwereld. Het hielp hem om de emmer achter zijn boot te vinden en nu kan hij koers zetten naar de doelen die hij al lang geleden formuleerde maar nimmer leek te kunnen bereiken.
Zonder verder in detail te treden over het proces van deze man, kan in ieder geval gemeld worden dat een silver bullet helemaal niet zo utopisch hoeft te zijn als de naam doet vermoeden. Als je bereid bent om vanuit een ander paradigma naar dezelfde materie te kijken is het razendsnel en zeer wel mogelijk om te ervaren dat verandering altijd mogelijk is, punt!
Wil jij ervaren dat verandering altijd mogelijk is? Ben jij bereid om vanuit een ander paradigma naar dezelfde materie te kijken? Neem dan contact met mij op voor een vrijblijvende afspraak via arie@sfib.nl
Arie van Ingen
Managing partner & coach
Special Forces in Business